Το οριστικό τέλος των αντιμνημονιακών!

Έχουν περάσει σχεδόν 8 χρόνια από τότε που η Ελλάδα έχει εγκλωβιστεί σε τούτον τον αέναο κύκλο μνημονίων, χωρίς όμως μέχρι στιγμής να έχει υπάρξει κάποια οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη.

Πιο συγκεκριμένα σε μια μικρή παράθεση κάποιων οικονομικών στατιστικών στοιχείων οι συνολικές απώλειες του ΑΕΠ από το 2008-2014 φθάνουν τα 176, 4 δισεκατομμυρια,  επιπλέον ύφεση 0,2% εκτιμά η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ότι βίωσε η Ελλάδα σε πραγματικούς όρους. Σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία των Εθνικών Λογαριασμών, που ανακοίνωσε χθες η ΕΛΣΤΑΤ, το ΑΕΠ το 2015 διαμορφώθηκε στα 185 δισ. ευρώ πέρυσι, από 185,5 δισ. ευρώ που ήταν το 2014.

Οι επενδύσεις υποχώρησαν κατά 13,1% το 2015 έναντι του 2014 και υποχώρησαν σε επίπεδα χαμηλότερα των 20 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, διαμορφώθηκαν στα 19,4 δισ. ευρώ το 2015, όταν το 2015 ήταν στα 22,4 δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα, η συνολική κατανάλωση ανήλθε στα 168,2 δισ. ευρώ πέρυσι, από 167,8 δισ. ευρώ το 2014, παρουσιάζοντας μικρή άνοδο της τάξης του 0,2%. Η δημόσια κατανάλωση παρέμεινε σταθερή στα 39,9 δισ. ευρώ, ενώ η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε ελαφρώς (0,3%) και διαμορφώθηκε το 2015 στα 128,2 δισ. ευρώ.

Αυτά συμβαίνουν σε οικονομικοτεχνικό επίπεδο γιατί σε κοινωνικό επίπεδο η χώρα ξεκάθαρα δεν βαδίζει σε σωστό δρόμο. Η ανεργία όσο πάει και αυξάνεται και μοιάζει να μην μπορεί μετριασθεί με κάποιον τρόπο. Το πείραμα της πρώτης αριστερής κυβέρνησης μοιάζει να αποτυγχάνει και ο κόσμος έχει αρχίσει να χάνει οριστικά την ελπίδα του σε αυτό που ονομάζουμε πολιτική σκηνή και γενικότερα ορθή άσκηση πολιτικής.

Εδω και σχεδόν 8 χρόνια όλη η Ελλάδα έχει χωριστεί σε δύο στρατόπεδα. Τους μνημονιακούς και τους αντιμνημονιακούς. Πολλές ήταν οι φορές που πολιτικά πρόσωπα έπαιξαν και στα δύο ταμπλό πολιτική μπάλα και δίχασαν με τις συμπεριφορές τους και εξόργισαν την κοινή γνώμη.

Πλέον από περυσι όπου ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ως προεκλογικό σύνθημα το »Η Ελπίδα Έρχεται» ,πολλοί πίστεψαν όντως σε μια αλλαγή, ίσως ουσιστική αυτή τη φορά. Όμως πολλοί προδώθηκαν και μέσα σε δύο σχεδόν χρόνια  είμαστε πολύ κοντά στο να περάσει και το τέταρτο ουσιαστικά μνημόνιο, το οποίο θα είναι μια υπογραφή ολικής ασφυξίας της ελληνικής οικονομίας.

Οι αντιμνημονιακοί τελείωσαν οριστικά πλέον σε αυτή τη Βουλή. Έγιναν όλοι μνημονιακοί και το υπηρετούν πολύ πιστά το έργο τους. Το ΤΑΙΠΕΔ βαδίζει σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια και το ξεπούλημα λιμανιών, αεροδρομίων,ακόμα και νησιώ και ενεργειακών πηγών, έχει γίνει καθημερινότητα πλέον.

Το παράδειγμα της Γαλλίας όλον αυτόν τον καιρό ίσως είναι το καλύτερο. Εναντιώνονται και έχουν διαλύσει τη χώρα για το ασφαλιστικό που θέλει να περάσει η κυβέρνηση.  Παλεύουν, μπορεί να μην δικαιωθούν στο τέλος, αλλά τουλάχιστον προσπάθησαν. Καληνύχτα Ελλάδα!

 

Το χρονικό των Capital Controls

Του Σπύρου Καρανικόλα

Η οικονομική αυτή ορολογία φαίνεται να είναι γνωστή πλέον σε κάθε Έλληνα απο τον Ιούνιο του 2015 και ύστερα.Πρόκειται για μια φράση η οποία στο άκουσμα της προκαλεί «τρόμο» και αυτό καθώς η πλειοψηφία των πολιτών, ενδεχομένως , να μην γνωρίζει την ακριβή του ερμηνεία.Με τον όρο αυτό λοιπόν αναφερόμαστε στην προσωρινή (ή μη) επιβολή περιοριστικών μέτρων στην κεφαλαιακή κίνηση του τραπεζικού συστήματος.Έμμεσος σκοπός του, η εξασφάλιση ποσότητας ρευστού στις τράπεζες.

Η ελληνική κυβέρνηση τον Ιούνιο του 2015 κατόπιν ανακοίνωσης δημοψηφίσματος , έθεσε σε εφαρμογή τα capital controls , έπειτα υποχρεωτική εντολή του προέδρου της Ε.Κ.Τ Mάριο Ντράγκι.Αυτό συνέβη καθώς , ο ελληνικός λαός κυριευμένος από πανικό έσπευσε σε κάθε ΑΤΜ της χώρας προκειμένου να <<σώσει>> τα χρήματά του , φοβούμενος πως η κυβέρνηση θα αδυνατούσε να ανταπεξέλθει στις δύσκολες αυτές καταστάσεις θέτοντας έτσι σε σοβαρό κίνδυνο το τραπεζικό σύστημα.Oι αναλήψεις υπερέβαιναν  κατά πολύ το επιτρεπόμενο όριο και γεννήθηκε ο φόβος πως θα επικρατούσε ενας τραπεζικός πανικός (bank run) διότι υπήρχε η πεποίθηση πως οι ελληνικές τράπεζες ήταν αναξιόχρεες · μια τέτοια διαδικασία μπορεί να αποσταθεροποιήσει την τράπεζα σε σημείο πτώχευσης!!

Πράγματι σε μια και μόνο νύχτα οι συνέπειες ήταν ορατές · το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 7,5% για το 2015-2016 , oι άνεργοι αυξήθηκαν κατά περίπου 300.000 και είχαμε μια 23% αύξηση του χρέους ως ποσοστο του ΑΕΠ.Με τα capital controls το ανώτατο όριο ανάληψης διαμορφώθηκε στα 60 μόλις ευρώ ημερησίως και επιπλέον το τραπεζικό σύστημα αδρανεί για κάποιες μέρες προκειμένου  να προετοιμαστεί. Έκτοτε , το σύστημα «παρέλυσε» και οι συνέπειες είχαν αντίκτυπο στην καθημερινότητα.Ενδεικτικά χρίζουν αναφοράς τα πιο σημαντικά και αντιληπτά: Οι ηλεκτρόνικες μεταφορές χρημάτων επιτρέπονται με την προϋπόθεση οτι τα κεφάλαια μένουν εντός της χώρας , υπάρχει πιθανότητα απαγόρευσης ανοίγματος νέων τραπεζικών λογαριασμών και δεν είναι δυνατή η αγορά εισητηρίων (ακτοπλοϊκά-αεροπορικά) απο ταξιδιωτικά γραφεία.Οι συνέπειες τότε ήταν καταστροφικές καθώς πλήγωσαν τον τουρισμό της χώρας άμμεσα ; μια απο τις κυριότερες πηγές εσόδων και επιπρόσθετα είχαν ορατές συνέπειες στο βιοτικό επίπεδο την Ελλήνων.

Την περίοδο αυτή διαδίδεται συχνά ότι χαλαρώνουν τα capital controls , ωστόσο η άρση μερικών περιορισμών αφορά τον επιχειρηματικό κόσμο και όχι τον κάθε πολίτη.Στην πραγματικότητα (9 περίπου μήνες μετά την θέσπισή τους) τα capital controls φαίνεται να είναι ακόμα σε ισχύ και αυτό καθως το ανώτατο όριο αναλήψεων φτάνει μηνιαίως τα 1700-1800 ευρώ (θεώρητικα υπερκαλύπτει τον μέσο μηνιαίο μισθό) , δεν μπορεί κάποιος να ανοίξει λογαριασμό καταθέσεων και τέλος οι διαδικτυακές αγορές απαγορεύονται αν οι πληρωμές γίνονται σε λογαριασμούς του εξωτερικού.Οι πιστωτικές,χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες επιτρέπονται και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αγορές εντός Ελλάδος μέχρι φυσικά το προβλεπόμενο αντίστοιχο όριο κάθε τράπεζας.Παρόλα αυτά , η ελληνική οικονομία αν και ασθενής άντεξε στην δύσκολη πρώτη περίοδο εφαρμογής τους και εκτιμάται ότι θα απαλλαχτούμε (περίπου) στα μέσα του 2016.

Διπλωμάτης σήμερα με τις αγορές ο Ντράγκι

Διπλωματική μπορεί να θεωρηθεί η σημερινή κίνηση του Μάριο Ντράγκι να ρίξει τα 3 βασικότερα επιτόκια της ΕΚΤ καθώς έτσι έκανε το χατίρι των τραπεζών και των τραπεζών οι οποίες θέλανε μια τέτοια έκβαση από τη σημερινή ανακοίνωση για να μπορούν να διαχειρίζονται »ΦΘΗΝΟΤΕΡΟ» χρήμα στις αγορές ομολόγων και στα δάνεια.

Επιπρόσθετα ανακοινώθηκε και σημαντική αύξηση στις αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ στα 80 δις από τα 60 δις που ήταν πρίν.
Ενώ αμέσως μετά την ανακοίνωση αυτή πραγματοποιήθηκε μια σημαντική πτώση της ισοτιμίας Ευρώ-Δολαρίου στο 1% στο 1,09. Επιπρόσθετα αυξητικά κινήθηκαν οι δείκτες του χρηματιστηρίου σε Παρίσι και Φρανκφούρτης ξεπερνώντας το 2%

Βασικός στόχος της σημερινής απόφασης, πέραν του διπλωματικού της υπόθεσης για να μην δημιουργήσει μια τέτοια περίοδο η ΕΚΤ έχθρα με τις αγορές, είναι να μπορέσει να αυξήσει τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη στο 2 % διότι κυμαίνεται σε αρκετά χαμηλά επίπεδα αυτήν την περίοδο ,με τους οικονομολόγους της να εκτιμούν ότι θα διαμορφωθεί φέτος στο 0,1%, θα ενισχυθεί στο 1,3% το 2017 και θα φθάσει στο 1,6% το 2018,οπότε από ότι καταλαβαίνετε θα αργήσει αρκετά ο πληθωρισμός να φθάσει τα επίπεδα που θέλει ο Ντράγκι.

Πιο συγκεκριμένα οι σημερινές αποφάσεις:

-Το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης των εμπορικών τραπεζών, που επηρεάζει καθοριστικά τα κόστη δανεισμού στην ευρωζώνη, μειώθηκε από το 0,05% στο… απόλυτο μηδέν, κίνηση που δεν είχε προεξοφληθεί από τις αγορές.

-Το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων από τις εμπορικές τράπεζες, όπως ήταν αναμενόμενο, μειώθηκε περαιτέρω, από -0,3% σε 0,4%. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα επιβαρύνονται ακόμη περισσότερο εάν αφήνουν τη ρευστότητά τους να λιμνάζει στην ΕΚΤ.

-Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, δηλαδή οι αγορές ομολόγων από την κεντρική τράπεζα, ενισχύεται σημαντικά, καθώς το ανώτατο όριο μηνιαίων αγορών τίτλων αποφασίσθηκε να αυξηθεί από 60 σε 80 δισ. ευρώ. Οι αναλυτές περίμεναν μια αύξηση τουλάχιστον κατά 10 δισ. ευρώ

Ανταλάσσουν μήπως την ελληνική οικονομία?

Είναι το θέμα του προσφυγικού ο δρόμος για ελάφρυνση της ελληνικής οικονομίας,?Ή μήπως είναι μια ακόμα απλή φήμη της Ευρώπης προκειμένου να εξυπηρετήσει μέσω της Ελλάδας τα δικά της συμφεροντα?
Η απάντηση δεν μπορεί να δοθεί ούτε τόσο απλά,αλλά ούτε και να είμαστε βέβαιοι πως θα είναι και η σωστή. Η Ελλάδα τον τελευταίο καιρό στο θέμα του προσφυγικού μοιαζει να είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος της Ευρώπης καθώς δέχεται σχεδόν όλους τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που πατούν Ευρωπαϊκά σύνορα μέσω Τουρκίας. Η πιέσω των εταίρων είναι μεγάλη και ο χώρος και η έλλειψη υποδομών όλο και περισσότερο αρχίζει να φαίνεται και να καταδεικνύει τα προβλήματα και το πως η κατάσταση κάπου πηγαίνει που ακόμα εμείς δεν ξέρουμε.Όλο και πιο πολλά μη κυβερνητικά στελέχη εδώ και κάποιους μήνες ανέφεραν αρχικά πως θα υπάρξει ανταλλαγή στο θέμα του μεταναστευτικού με τη θέληση της Ελλάδας για μερική διαγραφή χρέους.Αφού αυτή η φήμη πέρασε καθώς δεν υπήρξε κάποια αντίστοιχη ενέργεια από την Ευρώπη ως προς αυτήν την κατεύθυνση , αργότερα τέθηκε το θέμα των υποχωρήσεων από Ευρωπαϊκής μεριάς στις κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης για το ασφαλιστικό. Φήμες οι οποίες μόνο καλό δεν κάνουν στην οικονομία και στη χώρα γενικότερα,διότι το ασφαλιστικό ήταν και θα είναι πάντα φλεγόμενη μπάλα στα χέρια κάθε κυβέρνησης διότι μέσω αυτού ασκείς αυτό που εδώ και ένα χρόνο προσπαθεί η κυβέρνηση να πετύχει: αυτό που λέμε «φιλολαϊκη» Πολιτική. Οι εισφορές όμως αυτού του ασφαλιστικού μόνο φιλολαϊκές δεν μπορεις να τις πεις.Οι εισφορες αυξάνονται, πιθανώς εφαρμογή αυτού να οδηγήσει σε μια μικρή αύξηση της ανεργίας, ενώ πλήττονται σφόδρα οι αγρότες με τις επιπλέον εισφορές που θα πρέπει να καταβάλουν καθώς και με τις διαφοροποιήσεις στις κλάσεις φορολόγησης. Δεν αρνείται κανείς στο θέμα των αγροτών πως μερικό μέρος των επιδοτήσεων καλλιέργειας δεν πήγαιναν στα χωράφια αλλά στην τσέπη πολλών αγροτών,γεγονός το οποίο φαίνονταν και από την εγχώρια παραγωγή,όμως δεν ήταν όλοι και δεν είναι όλοι οι αγρότες διεφθαρμένοι προκειμένου να μην έχουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν και αυτοί τα εργατικά τους δικαιώματα.
Σε ένα γενικότερο πλαίσιο μοιάζει να παίζουν με την Ελλάδα και η κυβέρνηση να κάνει τα στραβά μάτια , είτε επειδή δεν έχει άλλη λύση,είτε επειδή δεν ξέρει πως να το διαχειριστεί.
Για να λέμε όμως και τα καλά της κυβέρνησης, έχει κατάφερε να απορροφήσει πλέον σχεδόν το 100% του προγράμματος ΕΣΠΑ 2007-2013, ενώ σημαντική επάρκεια απορρόφησης έχει και για την συνέχεια του προγράμματος αυτού στα έτη 2014-2020. Αυτά είναι που θα δώσουν ώθηση στην ελληνική οικονομία και στην περιφερειακή ανάπτυξη,θα ανοίξουν θέσεις εργασίας και θα αξιοποιήσουν βέλτιστα τους γεωργικούς και γενικότερα υλικοτεχνικούς πόρους της Ελλάδας.
Όσο και αν έχουν βιαστεί οι ξένοι να μας ανταλλάξουν την οικονομία πιθανώς με το προσφυγικό, αν κανείς ψάξει πιο βαθιά θα δει πως η χώρα μας δεν έχει πεθάνει όπως πολλοί εντός και εκτός συνόρων πιστεύουν.

Η Στέλλα Κυβέλου γράφει στα “Υστερόγραφα”: Εργαλειοθήκες και περιφερειακή ανάπτυξη

της Στέλλας Κυβέλου

 

***H Στέλλα Κυβέλου είναι Επ.Kαθηγήτρια στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου και τ.Διευθύντρια του Εθνικού Σημείου Επαφής ESPON (2007-2013)

Οι επιπτώσεις που μπορούν να έχουν οι προτάσεις των θεσμών τόσο στα τοπικά διατροφικά δίκτυα όσο και γενικότερα στην περιφερειακή ανάπτυξη δεν έχουν επαρκώς σχολιασθεί ούτε πλήρως εκτιμηθεί, δεν έχουν πάρει, εξάλλου, αρκετή δημοσιότητα. Στην κατάσταση “εκτάκτου ανάγκης” ανάμεσα στο ελληνικό δημοψήφισμα και σε μιά ακόμη “δόση λιτότητας”, οι εργαλειοθήκες του ΟΟΣΑ που συνάντησαν τόσες αντιδράσεις στο παρελθόν, επανεγκαθίστανται αμαχητί. Ας δούμε αναλυτικά τις επιπτώσεις τους, μέσα από παραδείγματα.

Στην Ελλάδα, το γάλα παράγεται τοπικά και διανέμεται γρήγορα στους καταναλωτές.          Η παραγωγή και διανομή γάλακτος αντικατοπτρίζει το είδος της χωρικής σχέσης που ενσωματώνει τη μακρόχρονη φιλοδοξία της Ευρωπαικής Ενωσης για τη σχέση αστικού-αγροτικού χώρουπου μπορεί να αποφέρει οικονομικά οφέλη μέσω της στήριξης της αγροτικής απασχόλησης, μειώνοντας παράλληλα τις αποστάσεις και επακόλουθα τις εκπομπές ρύπων από τις μεταφορές. Αυτή η ανταλλαγή τύπου win-win μεταξύ αστικού–αγροτικού και οικονομίας-περιβάλλοντος δια μέσου της χωροταξίας απόλυτα συμβατή με την «αειφόρο ανάπτυξη», ήταν άλλωστε κεντρική ιδέα στο Σχέδιο Ανάπτυξης του Κοινοτικού Χώρου (1999) που χαιρετίστηκε κάποτε με θέρμη και συνέχισε να απηχείται μέσω των δύο επόμενων κειμένων Εδαφικής Ατζέντας της ΕΕ.        Η ικανότητα ενός κράτους-μέλους να επιλέξει πόσο φρέσκο θέλει να είναι το ​​γάλα του θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί ως μέρος της αρχής της «επικουρικότητας», μια άλλη βασική πτυχή της ευρωπαικής ορθοδοξίας για την εδαφική διακυβέρνηση που φαίνεται ωστόσο να έχει βγει εκτός μόδας. Το 2014 πάντως, η τρόικα άρχισε να μας λέει πώς πρέπει να περιγράψουμε το γάλα μας ![1] Επιβλήθηκε λοιπόν στους Ελληνες να σταματήσουν να καλούν “φρέσκο” το ​​γάλα τους και να επιτρέπεται να παρατείνεται η διάρκεια ζωής του γάλακτος πέραν των πέντε ημερών. Γιατί ; Μα, έτσι ώστε να μην υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός μεταξύ των τοπικών παραγωγών και των μεγάλων παραγωγών γάλακτος από την Ολλανδία και άλλα μακρινά κράτη μέλη. Τίθεται λοιπόν εύλογα το ερώτημα : Πότε είναι φρέσκο ​​το γάλα, όταν διανεμήθηκε χθες από τον τοπικό παραγωγό, ή όταν έχει διανύσει τουλάχιστον τη μισή Ευρώπη ;

 

Οι αλλαγές που ζητήθηκαν επεκτείνονται και στο ελληνικό γιαούρτι.^[2] Είναι γνωστό οτι ζητείται να επιτραπεί η χρήση γάλακτος σε σκόνη αντί του φρέσκου για την παραγωγή του, κάτι που η ΠΑΣΕΓΕΣ θεωρεί, και είναι σωστό, οτι θα αποδυναμώσει αισθητά τον κλάδο της κτηνοτροφίας, αφού οι παραγωγοί θα προτιμούν την αγορά φθηνότερης σκόνης από την εκτροφή ζώων για παραγωγή φρέσκου γάλακτος. Μιά άλλη πρόταση αφορά στον ορισμό του τι σημαίνει φούρνος[3]και στην αφαίρεση των περιορισμών με βάση τους οποίους πωλείται το ψωμί. Φανταζόμαστε οτι δεν είναι δύσκολο να δει κανείς πίσω από τα μέτρα αυτά, τα τεράστια διεθνή εμπορικά συμφέροντα.

Αυτό το εντελλόμενο και άνευ σχεδίου άνοιγμα της Ελληνικής οικονομίας τροφίμων στο διεθνή ανταγωνισμό δεν μπορεί παρά να έχει σοβαρές χωρικές επιπτώσεις. Στην κλίμακα της πόλης-περιφέρειας είναι πιθανό να μειώσει τις συνέργειες μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών μέσω της διάρρηξης της αλυσίδας προμηθευτή-καταναλωτή. Με την ελληνική γεωργία υπό τις πιέσεις του ανταγωνισμού, οι θέσεις εργασίας θα μειώνονται και τα κίνητρα για τον ενεργό πληθυσμό και τις νεότερες ηλικιακές ομάδες να παραμείνουν στις φθίνουσες αγροτικές περιοχές θα είναι σχεδόν ανύπαρκτα. Με αυτή τη διαρκή λιτότητα και απερήμωση, οι νέοι θα κινηθούν προς τον πυρήνα της Ευρώπης..   Πανευρωπαικά, είναι πιθανό να σημαίνει ότι και οι παραγωγοί που εδράζονται στο βόρειο τμήμα της ηπείρου θα ενισχύσουν το μερίδιό τους στην ελληνική αγορά, διευρύνοντας το χάσμα Βορρά-Νότου όσον αφορά στην απασχόληση και στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ.

Μιά άλλη σημαντική διάσταση του σχεδίου διάσωσης είναι ο τρόπος που αυτό θα επηρεάσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στη χώρα. Ο Joseph Stiglitz σε άρθρο του στην εφημερίδα New York Times[4], το περασμένο Σαββατοκύριακο, τις εξηγεί συνοπτικά,   αναφέροντας επίσης την ιστορία για το “φρέσκο ​​γάλα” :«Σε μια οικονομία όπου το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν λειτουργεί καλά, όπου μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε πιστώσεις, η τρόικα απαιτεί από τις ελληνικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειακών να προπληρώνουν όλους τους φόρους τους στις αρχές του έτους, πολύ πριν γνωρίζουν ποιά θα είναι τα ετήσια έσοδά τους και το κέρδος τους. Η απαίτηση αυτή προορίζεται να μειώσει τη φοροδιαφυγή, αλλά υπό τις περιστάσεις στις οποίες βρίσκεται η Ελλάδα, καταστρέφει τις μικρές επιχειρήσεις και αυξάνει την δυσαρέσκεια τόσο για την κυβέρνηση όσο και για την τρόικα.”

Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Γνωρίζουμε από την ευρωπαϊκή έρευνα, μέσω του προγράμματος ESPON[5], ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις τείνουν να είναι το πλέον σημαντικό μέρος της οικονομίας στις αγροτικές περιοχές και τις μικρές και μεσαίες πόλεις σε σχέση με τις μεγάλες αστικές συγκεντρώσεις. Έτσι, οι περιοχές αυτές προβλέπεται να πληγούν ιδιαίτερα σκληρά και να απερημωθούν λόγω αυτού του νέου σχεδίου λιτότητας, που εκτείνεται πιθανά στο άπειρο μέλλον για την Ελλάδα. Ομοίως, η κατάργηση των επιδοτήσεων ΦΠΑ για τα απομακρυσμένα νησιά θα αποδυναμώσει τις εύθραυστες οικονομίες τους, και θα επιταχύνει την εξωτερική μετανάστευση.

 

Το χωρικό μέλλον στην Ευρώπη

Αυτά που συμβαίνουν λοιπόν σήμερα με την Ελλάδα δεν είναι μόνο τοπικής σημασίας. Φαλκιδεύουν τις αρχές της εδαφικής συνοχής στην Ευρώπη. Τα παραδείγματα με το γάλα και το γιαούρτι δείχνουν οτι η ιδέα που θεωρεί την περιφερειακή ποικιλομορφία ως δύναμη και πλεονέκτημα για την Ευρώπη αντικαθίσταται με την απαίτηση των μεγάλων πολυεθνικών να εξασφαλίσουν την κυριαρχία των προιόντων τους σε κάθε υπεραγορά.. από τη Ρόδο μέχρι το Ελσίνκι. Εξάλλου, η αποφασιστικότητα με την οποία το σχέδιο διάσωσης έχει επιβληθεί στην Ελλάδα και η αδιαφορία για τις εδαφικές επιπτώσεις, δείχνει καθαρά τη μορφή του χωρικού μέλλοντος που οι χρηματοδότες και οι πολιτικοί τους ακόλουθοι οραματίζονται (ίσως από κεκτημένη ταχύτητα) για την ευρωπαϊκή επικράτεια : Ενα τοπίο δικτυωμένων μεταξύ τους αστικών κόμβων υψηλής έντασης που θα βασίζονται στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες που θα συντηρούνται από φορολογούμενους, τόσο μέσω των βασικών υποδομών, καθώς επίσης και μέσω κάποιων “σημείων διάσωσης” για τη στιγμή της επόμενης τραπεζικής κρίσης. Αυτές οι αστικές περιοχές θα παρέχουν τεράστιες και προσοδοφόρες δυνητικές αγορές, αν μη τι άλλο σε υποδομές και υπηρεσίες, καθώς και σε δημόσια περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να ιδιωτικοποιηθούν. Περιφερειακά, σε χώρους όπου οι αγορές φθίνουν και το κόστος διανομής ανά κάτοικο είναι υψηλότερο, θα υπάρξει αποεπένδυση τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, εξωτερική μετανάστευση και γήρανση του πληθυσμού. Αυτές οι περιοχές θα καταλήξουν χρήσιμοι “χώροι στάθμευσης” και “κινεζοποιημένης παραγωγής” για τα λιγότερο παραγωγικά μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας, για όσους δηλαδή δεν μπορούν να αναλάβουν το κόστος αγοράς γης και ακινήτων στις πόλεις του ευρωπαικού πυρήνα.

Η εδαφική συνοχή, σε αυτό το σενάριο, δεν θα σημαίνει φυσικά οικονομική αποτελεσματικότητα και χωρική δικαιοσύνη[6] : θα σημαίνει απλά την άρση των τοπικών εμποδίων εις όφελος των παγκόσμιων παραγωγών και την αντικατάσταση των τοπικών δικτύων και των πλεονεκτημάτων της “εδαφικής ποικιλομορφίας” από ένα κοινό “χωρικά τυφλό” ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο.

[1] http://www.nytimes.com/2015/07/26/opinion/greece-the-sacrificial-lamb.html?smid=fb-share&_r=1

[2] http://www.keeptalkinggreece.com/2014/05/28/troika-and-oecd-put-their-finger-in-greek-yogurt-want-to-change-production-regulations/

[3] http://www.imf.org/external/pubs/ft/scr/2014/cr14151.pdf

[4] http://www.nytimes.com/2015/07/26/opinion/greece-the-sacrificial-lamb.html?smid=fb-share&_r=0

[5] βλ. www.espon.eu

[6] βλ.Κυβέλου Στ., Από τη χωροταξία στη χωροδιαχείριση : η έννοια του στρατηγικού χωρικού σχεδιασμού και της εδαφικής συνοχής στην Ευρώπη, Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, Αθήνα, 2010

ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ

Στερνή μου παιδεία, μόνη παλεύεις

Δύο μέτρα και δύο σταθμά παρατηρούμε σε αυτήν την κυβέρνηση. Και έρχεται σε τέτοια σημεία το δίλημμα η και ακόμα το τρίλημμα του είτε πολύ καλά ξέρουν να μας δουλεύουν,είτε κάποιος άλλος ακόμα και τώρα κυβερνά ετούτο τον τόπο, είτε ότι πραγματικά έχουμε πέσει σε περίπτωση ανικανότητας.
Το ένα λάθος μετά το άλλο και η έννοια του » φάσκω-αντιφάσκω» έχει αποκτήσει λεξιλογικής και ψυχολογικής ανάλυσης νόημα. Ένα ασφαλιστικό που όμοιό του η Ελλάδα δύσκολα να έχει δει και δύσκολα να δει αν τα πράγματα δεν γίνουν χειρότερα.Συντάξεις που βυθίζονται,πιο πολύ από ότι τα τελευταία χρόνια που υποτίθεται τα μέτρα και οι μειώσεις ήταν σκληρές,και προοπτική συνταξιοδότησης στα βαθιά γεράματα και αν.
Επιπλέον,πρόταση για καταβολή 600 ευρώ το χρόνο για κάθε μαθητή στο δημόσιο σχολείο. Και εύλογα εδώ τίθεται το ερώτημα: ποιο σχολείο? Ποια παιδεία ? Ποιο μάθημα? Ποιες εγκαταστάσεις και ποιοι καθηγητές? Μια παιδεία η οποία έχει πληγεί όσα λίγοι τομείς από αυτήν την κρίση,που τα σχολεία κλείνουν το ένα πίσω από το άλλο,που οι εγκαταστάσεις βρίσκονται πολλές φορές σε αποσύνθεση, που οι ελλείψεις σε καθηγητές και γραφική ύλη είναι αμέτρητες. Θέρμανση ακόμα δεν υπάρχει και σε πολλά σχολεία που έχουν γίνει δωρεά κάποια air conditions δεν μπορούν να λειτουργήσουν γιατί δεν τα «σηκώνει» το κύκλωμα ηλεκτροδότησης. Δεν είναι παραμύθια όλα αυτά από το μυαλό,μακάρι να ήταν,όμως είναι η σκληρή πραγματικότητα η οποία όχι μόνο δεν αντιμετωπίζεται,αλλά με τον καιρό χειροτερεύει. Αν υπήρχε η αρμόζουσα στήριξη υποδομών και υπηρεσιών από το κράτος τότε ναι, ίσως και να άξιζαν για παράδειγμα τα 600 ευρώ το χρόνο.Τώρα όμως είναι σαν να κοιτάμε το δέντρο ενώ έχουμε μπροστά μας απέραντα δάση. Ανέκαθεν στην Ελλάδα δεν κοιτούσαμε την ουσία αλλά την επιφάνεια και τώρα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε όλοι την ουσία σαστίζουμε μπροστά στη συνήθεια και γίνονται σπασμωδικές κινήσεις μπαλωμάτων. Ας σταματήσουν οι σχολικές δωρεές μόνο και μόνο για να πάρουν μεγάλα ιδρύματα τα λεφτά τους πίσω τριπλά και τετραπλά. Ας διοριστεί επαρκές προσωπικό για κάθε μάθημα σε κάθε σχολείο,ας υπάρχει η πρέπουσα καθαριότητα και ας έχουν πρώτα θέρμανση τα σχολεία και μετά ας κάτσουν όλοι στο τραπέζι να συζητήσουν μέτρα βελτιστοποίησης της παιδείας.
Υ.Γ: Επιτέλους να περάσει ένας νόμος για αξιολόγηση την καθηγητών σε σχολεία και πανεπιστήμια. Τις περισσότερες φορές οι ίδιοι οι καθηγητές είναι η ρίζα του προβλήματος!

Αναθεωρώντας τον αστικό σχεδιασμό στις συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού

Της κ.Στέλλας Κυβέλου

Εισερχόμενοι στο 2016, συνειδητοποιούμε όλο και περισσότερο οτι ο κόσμος βιώνει μια σημαντική φάση της ιστορίας του. Μεταξύ των συντελούμενων ανακατατάξεων, η δραματική εξάπλωση του αστικού χώρου λόγω της ραγδαίας μετάβασης απομάκρυνσης από τη γεωργία και τριτογενοποίησης της οικονομίας. Mε ορίζοντα το 2050, τέσσερα στα πέντε άτομα στην Ευρώπη θα ζούν σε αστικές περιοχές. Η εντεινόμενη αστικοποίηση, αιτία και συνέπεια της οικονομικής ανάπτυξης, προσφέρει τη δυνατότητα να απαλλάξει τους ανθρώπους από τη φτώχεια, παρέχοντας νέες ευκαιρίες και αυξάνοντας τα εισοδηματικά επίπεδα. Ωστόσο, τα οφέλη της αστικοποίησης δεν διαχέονται αποτελεσματικά με αποτέλεσμα οι σημερινές πόλεις να χαρακτηρίζονται από αύξηση των ανισοτήτων. Ετσι, η φτώχεια που παραδοσιακά θεωρείται κατά κύριο λόγο αγροτικό φαινόμενο, αποτελεί όλο και περισσότερο αστικό φαινόμενο.

Το Ευρωπαικό Παρατηρητήριο Χωρικής ανάπτυξης και Συνοχής ESPONαναφέρει οτι στην Ευρώπη, η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός στις αστικές περιοχές δεν είναι πρόσφατα φαινόμενα και οτι ορισμένες πόλεις έχουν επηρεαστεί σε διαφορετικό βαθμό σε σχέση με άλλες, ανάλογα με τον τύπο της πόλης, της περιφέρειάς της και του κράτους μέλους στο οποίο ανήκει.

Απομακρυσμένες περιοχές, αραιοκατοικημένες ζώνες και νησιωτικές περιφέρειες τείνουν, για παράδειγμα, να εμφανίζουν σχετικά υψηλά ποσοστά ατόμων σε κίνδυνο φτώχειας. Σε γενικές γραμμές, οι πρωτεύουσες έχουν χαμηλότερα ποσοστά ατόμων σε κίνδυνο φτώχειας σε σχέση με τις δευτερεύουσες και μικρότερες πόλεις. Λαμβάνοντας υπόψη τα διαθέσιμα δεδομένα σε περιφερειακό επίπεδο, παρατηρεί ότι τα ποσοστά ατόμων «σε κίνδυνο φτώχειας» είναι υψηλότερα στις πρωτεύουσες συγκριτικά με τις δευτερεύουσες πόλεις μόνο στη Σλοβακία, τη Γερμανία και την Ουγγαρία. Στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, η κατάσταση στις πρωτεύουσες είναι καλύτερη από αυτή των δευτερευουσών και μικρότερων πόλεων. Στην Αυστρία, το Βέλγιο και την Ουγγαρία τα υψηλότερα ποσοστά συναντώνται στις μικρότερες πόλεις, ενώ στη Ρουμανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα, τα ποσοστά είναι υψηλότερα στις κατ ‘εξοχήν αγροτικές περιοχές.

Μπορούν οι πόλεις να μειώσουν τον κοινωνικό αποκλεισμό ;

Μια πρόσφατη έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας [1] καταγράφει και αξιολογεί τις προσεγγίσεις που θα επιτρέψουν στις πόλεις να καταπολεμήσουν τον κοινωνικό αποκλεισμό. Τάσσεται υπέρ μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται όλες οι χωρικές ( πρόσβαση στη γη, στην κατοικία και στις υποδομές), κοινωνικές ( δικαιώματα και συμμετοχή) και οικονομικές (ευκαιρίες για όλους) πτυχές μιας πολεοδομίας που προκαλεί αποκλεισμούς και υπέρ της υποστήριξης των σχετικών τοπικών πρωτοβουλιών από τις εθνικές πολιτικές. Η Έκθεση επισημαίνει ότι οι φτωχοί των πόλεων συνήθως ζουν σε περιοχές αυθαιρέτων ή σε απομακρυσμένους χώρους ή χώρους με επικινδυνότητες που δεν διαθέτουν επαρκείς υποδομές και βασικές υπηρεσίες. Τα προβλήματα εκεί δεν περιορίζονται στην έλλειψη ύδρευσης και αξιοπρεπούς αποχέτευσης, στην πραγματικότητα η ζωή στα «slums» μπορεί συχνά να σημαίνει ότι τα παιδιά δεν έχουν καμιά πρόσβαση στην εκπαίδευση. Το 50% των παραγκουπόλεων στη Βομβάη, σημειώνει η έκθεση, δεν έχει πρόσβαση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Παρόμοια προβλήματα υφίστανται και οι μετανάστες που αναγκάζονται να μετακινηθούν λόγω καταστροφών, συγκρούσεων ή πολέμων, ενώ φυσικά η πρόβλεψη για τους εκτοπισμένους πληθυσμούς σπάνια λαμβάνεται υπόψη στον αστικό σχεδιασμό.

Η αναβάθμιση των παραγκουπόλεων έχει καταλήξει να είναι η προτιμώμενη προσέγγιση τα τελευταία 20 χρόνια, καθώς και μια ισχυρή εστίαση στην έρευνα από την Παγκόσμια Τράπεζα η οποία αντικατοπτρίζεται άλλωστε στην έκθεσή τους. Ενώ όμως αυτές οι αναβαθμίσεις είχαν αναμφισβήτητα κάποια, συχνά περιορισμένα, οφέλη τοπικής σημασίας, σε κάθε περίπτωση τα αποτελέσματά τους στην πραγματική κοινωνική ένταξη στην κλίμακα της πόλης ήταν γενικά περιορισμένα. Ένα άλλο σοβαρό ζήτημα είναι η παροχή κοινωνικής κατοικίας που παραμένει μια σημαντική λύση απέναντι στην ενδημική έλλειψη στέγης. Ωστόσο, παρουσιάζει σημαντικές αδυναμίες. Πέραν της δημοσιονομικής λιτότητας που εκμηδενίζει την κοινωνική κατοικία στις χώρες που επιβάλλεται (η περίπτωση της Ελλάδας με την πλήρη κατάργηση του ΟΕΚ είναι χαρακτηριστική), όταν οι πάροχοι κοινωνικών κατοικιών επιδιώκουν να αποκτήσουν υποβαθμισμένη γη με αναγκαστική απαλλοτρίωση, οι ιδιοκτήτες της γης προβαίνουν σε κατατμήσεις και πώληση δημιουργώντας έτσι τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που μια πολιτική γης θα ήθελε να επιτύχει. Εξάλλου, σε πολλές χώρες όσοι αποκτούν πρόσβαση σε κοινωνική στέγαση είναι «επίλεκτοι», συχνά στη βάση ενός καλά εγκατεστημένου πελατειακού συστήματος.

Πολεοδομία και αποκλεισμοί

Πολύ συχνά, οι πρακτικές της ίδιας της πολεοδομίας δημιουργούν αποκλεισμούς. Θέτοντας ελάχιστα μεγέθη οικοπέδων διασφαλίζεται η κατασκευή λίγων κατοικιών σε περιορισμένης έκτασης γη, οι οποίες είναι κατά κανόνα μη προσιτές. Οι περιορισμοί στο κέντρο της πόλης στα ύψη των κτιρίων συμβάλλουν επίσης στον περιορισμό του διαθέσιμου χώρου, κλιμακώνουν τις αξίες των ακινήτων και απωθούν τους φτωχούς ακόμη περισσότερο από τις πλούσιες περιοχές και τις ευκαιρίες απασχόλησης. Οι αυξημένες δαπάνες των οικοδομικών αδειών είναι ασφαλώς ένα επιπλέον εμπόδιο για την απόκτηση στέγης από τα χαμηλά εισοδήματα.

Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει υποστηρίξει στο πρόσφατο παρελθόν [2] ότι τα πολεοδομικά σχέδια θα πρέπει να συνδέονται με τις υποδομές, με τους φυσικούς πόρους και να λαμβάνουν υπόψη τους φυσικούς κινδύνους. Η νέα έκθεση επισημαίνει ωστόσο ότι η αναβάθμιση των φτωχογειτονιών, αφού έχουν ήδη σχηματιστεί δεν αποτελεί επαρκή απάντηση στην αστική αυτή πρόκληση. Θεωρεί λοιπόν απαραίτητο ένα προληπτικό πολεοδομικό σχεδιασμό, χωρίς ωστόσο να παρέχει πρακτικές οδηγίες και συγκεκριμένες ιδέες γι αυτόν. Οι οδηγίες που αναφέρονται προς μια χωρίς αποκλεισμούς πολεοδομία περιορίζονται στα εξής : « καινοτόμο και χωρίς αποκλεισμούς zoning, διαχείριση των χρήσεων γης, ρύθμιση της ιδιοκτησίας της γης και ανάπτυξη μικτών χρήσεων »

Το ευρύτερο και σημαντικό πάντως μήνυμα είναι ότι πρέπει να γίνει ισχυρή διασύνδεση μεταξύ των χωρικών, κοινωνικών και οικονομικών διαστάσεων της αστικής διαχείρισης. Ήρθε λοιπόν, ίσως, η στιγμή να παραδεχθούμε ότι η πολεοδομία χρειάζεται μια ισχυρή σύνδεση με την οικονομική ανάπτυξη, οτι απαιτεί συνειδητοποίηση της σημασίας των μέσων διαβίωσης, μια βαθύτερη κατανόηση των πολλαπλών διαστάσεων του κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και των θεσμών και διαδικασιών που οδηγούν και διαμορφώνουν τις αγορές γης και ακινήτων. Να καταστήσουμε επίσης σαφή την ανισότητα μεταξύ της οικονομικής δύναμης των ολίγων και της περιορισμένης ισχύος των αρχών σχεδιασμού και των τοπικών κυβερνήσεων.

Είναι, άλλωστε, σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι ο κοινωνικός αποκλεισμός δεν περιορίζεται στις πόλεις του αναπτυσσόμενου κόσμου. Η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας επισημαίνει ότι το ένα τέταρτο των εργαζομένων στις ΗΠΑ κερδίζουν μισθούς επιπέδου φτώχειας, ενώ το χάσμα του πλούτου διευρύνεται ταχύτερα από το εισοδηματικό χάσμα. Άλλωστε, το ESPON συμπεραίνει οτι η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός αποτελούν κοινωνικά φαινόμενα που επηρεάζουν τις αστικές περιοχές σε ολόκληρη την Ευρώπη και όχι μόνο τις πόλεις και τις περιφέρειες των χωρών που έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών. Υπάρχουν ομάδες πληθυσμού σε αστικές περιοχές χωρών που ευημερούν, οι οποίες αντιμετωπίζουν φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού, παρόμοια με εκείνα των λιγότερο εύπορων χωρών. Η φτώχεια μπορεί επίσης να είναι ορατή σε αστικές περιοχές που δεν επηρεάζονται κατ’ανάγκην από την κρίση. Όπως είναι γνωστό, η στρατηγική Ευρώπη 2020 υπογραμμίζει την ανάγκη να προωθηθεί μια ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι δε γενικά αποδεκτό οτι προκειμένου να προωθηθεί ένα αστικό μέλλον χωρίς αποκλεισμούς στην Ευρώπη, οι δράσεις και πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της κοινωνικής ένταξης, πρέπει να σχεδιάζονται και να υλοποιούνται στη μικροκλίμακα, εστιάζοντας σε γειτονιές και περιοχές εντός των πόλεων.

[1] Report No: AUS8539 World Inclusive Cities Approach Paper, May 2015

[2] © 2013 International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank : Planning, Connecting, and Financing Cities–Now, Priorities for City Leaders

[3] ESPON EGTC : http://www.espon.eu 

περισσότερα εδώ

Η ιστορία του ελληνικού χρέους από τον 19ο αιώνα

Το ελληνικό χρέος έχει βρεθεί στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Η χρηματοδότηση του αλλά το «κόντεμα» του έχει βραχνάς για όλους τους Eλληνες. Το σίγουρο είναι ότι ελάχιστοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν ότι τελικά το χρέος απο τα πρώτα βήματα του νεοελληνικού κράτους ήταν ο βραχνάς των πολλών οι οποίοι έπρεπε να πληρώσουν για να ξεπληρώσουν αλλά η χαρά των κεφαλαιούχων, των διπλωματών και των γαλαζοαίματων οι οποίοι «άρμεγαν» τη χώρα.

Ίσως η ελληνική εμπειρία των πρώτων δεκαετιων μετά την απελευθέρωση απο τον οθωμανικό ζυγό να είναι η πιο τυπική περίπτωση των παιγνιδιών με το χρέος. Πολλοί γνωρίζουν τι έγινε με τα περίφημα δάνεια της Επανάστασης του ΄21.

Λιγότεροι όμως γνωρίζουν τι επακολούθησε. Ετσι με τη συνθήκη του Λονδίνου οι δανειστές έδωσαν ένα νέο δάνειο 60 εκατ. φράγκων. Προσπάθησαν όμως να εξασφαλίσουν την επένδυση τους και έτσι μας προέκυψε ο Όθωνας. Αυτός για να ξεπληρώσει την υποχρέωση συμφώνησε ότι προηγούνται οι αποπληρωμές των χρεολυσίων έναντι οποιασδήποτε άλλης κρατικής δαπάνης.

Και φυσικά οι συμπτώσεις με το σήμερα δεν σταματούν εδώ.Από τα 60 εκ. φράγκα, στην Ελλάδα έφτασαν μόνον τα 27 εκατ. Οι δανειστές παρακράτησαν έναντι προηγούμενων οφειλών 2 εκατ., πήραν προμήθεια άλλα τόσα, και στο τέλος μας υποχρέωσαν να πληρώσουμε και 11 εκατ. στον Σουλτάνο για την αγορά της Φθιώτιδας, της Φωκίδας και της Εύβοιας, που είχαμε ήδη απελευθερώσει δια των όπλων!

Και το κερασάκι στην τούρτα ήταν ότι στους όρους του δανείου υπήρχε όρος ότι απο τα χρήματα αυτά θα πληρώνονταν οι τοποτηρητές της της Αντιβασιλείας και οι μισθοί του στρατιωτικού σώματος των Βαυαρών . Στο τέλος , από τα 60 εκατ., εκταμιεύτηκαν μόνον 2,7 εκατ. φράγκα για υποδομές και άλλες κρατικές δαπάνες (σσ οποιαδήποτε ομοιότητα ΔΕΝ είναι συμπτωματική).

Και φυσικά επειδή τα λεφτά δεν πέφτουνε απο τα δένδρα (αν και ο Όθωνας φορολόγησε και τους μελλοντικούς καρπούς των δένδρων με αποτέλεσμα να εξεγερθούν κάποιοι νησιώτες) στο τέλος δηλώσαμε αδυναμία εξυπηρέτησης. Τον Μάιο του 1843, ο Όθων ανέστειλε οριστικά τις πληρωμές τόκων και χρεολυσίων και η Ελλάδα θα βρεθεί εκτός αγορών για τριανταπέντε χρόνια.

Και εδώ έχουμε μία άλλη σύμπτωση! Οι ιδιώτες ομολογιούχοι εξοφλήθηκαν -στο άρτιο- από τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, και αφού το χρέος ήταν στα χέρια τους , χρησιμοποίησαν κάθε μέσο για να εξασφαλίσουν την αποπληρωμή τους.

%PHOTO2%

Κατάληψη

Οι Αγγλο-Γάλλοι κατέλαβαν τον Πειραιά για τρία χρόνια, δικαιολογώντας την κατοχή του με βάση τους όρους του δανείου που προέβλεπε την κατά προτεραιότητα είσπραξη των τελωνειακών εσόδων έναντι των οφειλών.

Η επιτροπή εκείνης της τρόικας εγκαταστάθηκε εν Αθήναις επί τριετίαν ώστε «να μελετήσει την οικονομικήν κατάστασιν της Ελλάδος και να ορίση το ποσόν όπερ το Ελληνικόν κράτος ηδύνατο να πληρώση». Οι εκπρόσωποι των τριών Δυνάμεων αποφάνθηκαν ότι «η Ελλάς καλώς διοικούμενη θα ήτο εις θέσιν να τηρήση όλας τα υποχρεώσεις αυτής».

Ο μοχλός των δανείων χρησιμοποιήθηκε και για την επιβολή της Δυναστείας του Γεωργίου του Α’ σε αντικατάσταση του όχι καλώς διοικούντα Βαυαρού ηγεμόνα. Ενόσω η Ελλάδα παρέμενε εκτός αγορών, οι Βρετανοί επέβαλαν τον εξάδελφο της Βικτωρίας, προικίζοντάς τον εκτός από τα Επτάνησα και με μία βασιλική χορηγία 300.000 φράγκων, κουρεύοντας ισόποσα το ελληνικό χρέος.

Ο Βίσμαρκ

Το τέταρτο εξωτερικό δάνειο συνάφθηκε το 1879, οπότε και η Ελλάδα ήρθε σε συμβιβασμό με τους δανειστές της, παλαιούς και νέους, αφού ο καγκελάριος Βίσμαρκ απείλησε να μπλοκάρει τη συνθήκη προσάρτησης της Θεσσαλίας, αν δεν εξοφλούντο άμεσα οι Βαυαροί κληρονόμοι.

Ο οδυνηρός συμβιβασμός περιέλαβε όχι μόνο τους «θεσμικούς επενδυτές» του 1832, αλλά και τους ιδιώτες ομολογιούχους των δανείων της ανεξαρτησίας που αγόρασαν στη δευτερογενή αγορά μέχρι και 5 δρχ. ένα ομόλογο ονομαστικής αξίας 100. Kάποιοι Ολλανδοί ομολογιούχοι εξοφλήθηκαν το 1930, «105 χρόνια μετά την διασπάθιση των δανείων του 1824-1845».Οι συμπτώσεις με τα της Αργεντινής εφιαλτικές.

Συνολικά από το 1879 έως το 1893, η Ελλάδα δανείστηκε σχεδόν 640 εκατ. γαλλικά φράγκα ενώ κατέβαλε για τόκους, χρεολύσια και μεσιτικά περίπου 536! Μόνο το 6% των δανείων χρησιμοποιήθηκε για παραγωγικές επενδύσεις. Το πασίγνωστο «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» ειπώθηκε όταν πλέον τα τοκοχρεολύσια έφτασαν να απορροφούν το 50% των δημοσίων εσόδων.

Αυτήν τη φορά εντούτοις, οι δανειστές μας αντέδρασαν πιο δημιουργικά. Δεν είχαμε ούτε αλλαγή βασιλέα ούτε κανονιοφόρους στον Πειραιά, παρά μόνον το εθνικό δράμα της ήττας του 1897. Ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος επέβαλλε το 1898 στην Ελλάδα νομισματική και δημοσιονομική πειθαρχία, που οδήγησε σε πτώση των τιμών και εκσυγχρονισμό του νομισματικού συστήματος, αφήνοντας στην ελληνική κυβέρνηση την ευχέρεια να αλλάξει μόνη της το φορολογικό σύστημα.

ΠΗΓΗ:http://www.newsonly.gr/article.asp?catid=36385&subid=2&pubid=130174983

Της ανάκαμψης τ’ανείπωτα

Μεγάλη είναι η κουβέντα που γίνεται για το αν τελικά θα μπορέσει η ελληνική οικονομία να ξανασταθεί όρθια μέσα σε αυτήν την αρένα λεόντων των αγορών που σε περιμένουν στη γωνία με κάθε σου λάθος.Βυθισμένοι καθώς βρισκόμαστε στον φαύλο κύκλο του ευρώ όλοι σχεδόν οι παραγωγικοί μας συντελεστές βρίσκονται σε αδράνεια χωρίς κιόλας προοπτική αξιοποίησης τους μελλοντικά.

Έχουμε δεσμευτεί μέσω συνθηκών με την ευρώπη και δεν μπορούμε να παράξουμε απλά αγαθά που θα μας βοηθούσαν να σταθούμε ξανά ως οικονομία. Βροντερό παράδειγμα είναι τα γεωργικά αγαθά από τα οποία μόνο ντομάτες σιτάρι και βαμβάκι πλέον η πλειοψηφία των αγροτών σπέρνει μοιάζοντας βολεμένοι και χωρίς φαντασία. Λίγοι είναι αυτοί οι οποίοι έχουν ουσιαστικά στραφεί στις εναλλακτικές καλλιέργειες όπως η στέβια το ρόδι το γκοντζι μπέρι τα οποία επιφέρουν αρκετά μεγάλα ποσά κερδών σε όποιους ασχοληθούν συστηματικά με την καλλιέργειά τους.

Η ζάχαρη και η σταφίδα επιπλέον είναι από τα »βαριά» χαρτιά της ελληνικής γης ,τα οποία μας τα νέκρωσε η Ε.Ε προκειμένου να τα εισάγουμε από την Αγγλία και τη Γαλλία χωρίς να μας αφήνουν να εκμεταλλευτούμε το παραγωγικό μας συγκριτικό πλεονέκτημα με αυτές τις χώρες στους συγκεκριμένους παραγωγικούς συντελεστές.Όμως βλέπετε αν μας άφηναν η Ελλάδα δεν θα χρειαζόταν να χρηματοδοτείται ακόμα και για να εκδώσει εκπαιδευτικά φυλλάδια και θα μπορούσαμε να διαχειριστούμε επαρκώς τα εθνικά μας έσοδα, ώστε σε περιόδους οικονομικών κρίσεων να  μπορέσουμε να στηρίξουμε την ελληνική οικονομία και να έχουμε την ευχέρεια να πάρουμε ισοδύναμα μέτρα προκειμένου να μην αναγκαζόμαστε να υπακούμε στις επιταγές των δανειστών και να είμαστε υποχρεωμένοι να δεχόμαστε μέτρα τα οποία πλήττουν τις μεσαίες και εργατικές τάξεις.Διότι μετά έρχονται οι εκάστοτε κυβερνήσεις και μας βροντοφωνάζουν πως υπήρχε μόνο αυτή η λύση αλλιώς το απόλυτο χάος με την οικονομική καταστροφή.

Η χρηματοδότηση της Ελλάδας είναι εξασφαλισμένη μέχρι το 2018 ,οπότε είναι μια πολύ καλή ευκαιρία τώρα μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα να βρούμε τα μέτρα τα οποία θα ενισχύσουν ουσιαστικά την ελληνική οικονομία.Μόνο η κρατικοποίηση όλων των κτηρίων των off-shore εταιριών που βρίσκονται στην Ελλάδα και η ρευστοποίηση αυτών αρκούν για να ξεχρεώσουμε μέχρι το τελευταίο ευρώ.Αυτό λέει πολλά και με αυτό επιλέγω να κλείσω. Καλή μας συνέχεια.

MANU. Ομάδα ή χρηματιστηριακό εργαλείο πλουτισμού;

Ένα εξαιρετικό άρθρο το οποίο εξηγεί γιατί πια η ΜANCHESTER UNITED  θα πρέπει να θεωρείται ως μέσο ξεπλύματος χρημάτων.

Η περίπτωση της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι χαρακτηριστική.

Η Γιουνάιτεντ που ήταν εισηγμένη στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, αποχώρησε το 2005 και εισήχθηκε στην Wall Street, από τους αμερικανούς ιδιοκτήτες της, τους Γκλέιζερς, με έναν κάπως μπερδεμένο αλλά «νόμιμο» τρόπο. Οι Γκλέιζερ έχουν διαφορετική αντίληψη για την οικονομία του καπιταλισμού. Από την «μετρημένη» αγγλική αντίληψη επιλέγουν την αμερικανική αντίληψη της οικονομικής λεηλασίας.

Στόχος τους είναι να κρατήσουν στον έλεγχό τους μία εταιρεία όσο τους εξυπηρετεί (είτε για φορολογικούς λόγους, είτε γιατί παράγει κέρδη που καρπώνονται οι ίδιοι, είτε για άλλους λόγους που βαφτίζονται και «λογιστική πρακτική» που μπορεί να είναι από φοροδιαφυγή μέχρι ξέπλυμα μαύρου χρήματος)και όταν πάψει να το κάνει, να την πουλήσουν σε τιμή μεγαλύτερη από εκείνη που την αγόρασαν.

Κάτι σαν τον «Γκέκο – Μάικλ Ντάγκλας» στην ταινία Wall Street του Όλιβερ Στόουν ή τον Ντάνι ντε Βίτο στην ταινία «με τα λεφτά των άλλων», που υποδύονταν χρηματιστές, οι οποίοι ανάμεσα στα άλλα, αγόραζαν εταιρείες, τις έσπαγαν σε κομμάτια και τις πουλούσαν ή τις διέλυαν, με μεγάλο κέρδος.

Οι Γκλέιζερ απόκτησαν τον έλεγχο της Γιουνάιτεντ το 2005 μέσω μιάς εταιρείας που ελέγχουν, της Red Football LLC, με έδρα την αμερικανική πολιτεία του Ντελαγουέαρ που θεωρείται ένας φορολογικός παράδεισος στις ΗΠΑ. Οι μετοχές της ομαδας που διαπραγματεύονται στο αμερικανικό χρηματιστήριο δεν ανήκουν στην Red Football LLC.

Ανήκουν σε μία εταιρεία που λέγεται Manchester United FC με έδρα τα νησιά Καυμάν και η οποία έχει στην διάθεσή της, το 10% των μετοχών της μητρικής Μαντσεστερ Γιουνάιτεντ. Αυτή η Μάντσεστερ των νησιών Καυμάν, γνωστού παράδεισου off shore εταιρειών, ελέγχεται από ένα πλέγμα off shore που πίσω τους βρίσκεται η Red Football LLC, μέσω της οποίας οι Γκλειζερ αγόρασαν το 2005 την Γιουνάιτεντ.

Οσο και να προσπαθείς να βρεις την άκρη, είναι απίθανο ακόμη και για τους ειδικούς. Και αν οι δυσκολίες που αφορούν το ιδιοκτησιακό είναι φανερές, φανταστείτε τι γίνεται με την χρηματοδότηση, την ροη κεφαλαίων, από και προς την ομάδα.

Για να ολοκληρωθεί η εξαγορά της Γιουνάιτεντ το 2005, η εταιρεία Red Football πήρε ένα δάνειο 525 εκατομμυρίων στερλινών, το οποίο φορτώθηκε στην ομάδα, στην επιχείρηση Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δηλαδή, που εξαγοράστηκε. Σήμερα, δέκα χρόνια μετά την εξαγορά, η Γιουνάιτεντ οφείλει ακόμη 411 εκατομμύρια στερλίνες, ενώ όλο αυτό το χρονικό διάστημα, η ομάδα έχει πληρώσει σε δόσεις και προμήθειες στις τράπεζες, 700 εκατ. στερλίνες, περίπου. Α, το ωραιότερο.

Ο τύπος που χειρίστηκε από την τράπεζα J.P Morgan το δάνειο που πήρε η Red Football για να αγοράσει την Γιουνάιτεντ, σήμερα είναι διευθυντής της ομάδας. Ο Εντ Γούντγουορντ, αντιπρόεδρος του συλλόγου από τον Μάρτιο του 2012, είχε θητεία στον τραπεζικό χώρο και πριν προσληφθεί στην Γιουνάιτεντ το 2005 ήταν υπεύθυνος του τομέα εξαγορών και συγχωνεύσεων της J.P.Morgan ενώ ήταν εκείνος που επεξεργάστηκε το σχέδιο εισαγωγής της Γιουνάιτεντ στο χρηματιστήριο της ΝΥ. Σε αυτό το επίπεδο του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, η γνώση του μηχανισμού της λειτουργίας της χρηματοπιστωτικής αγοράς επιτρέπει την χειραγώγησή της και την δημιουργια κερδών. Οταν ξέρεις να γεμίσεις αέρα μια φούσκα, μπορείς να τον πουλήσεις με τιμή της ουγκιάς χρυσού.

Ενα παράδειγμα.

Στις αρχές του 2014 η Γιουνάιτεντ θα έπρεπε να αποφασίσει αν θα ανανέωνε την συμφωνία της με την ΝΙΚΕ. Το ζήτημα χειριζόταν ο Γούντγουορντ, ο οποίος τρεις μήνες πριν είχε δηλώσει πως η ομάδα του Μάντσεστερ θα επεδίωκε διπλασιασμό του ποσού της συμφωνίας, που της έδινε τότε, 30 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Γι΄ αυτόν ακριβώς τον λόγο, ο Γούντγουορντ είχε μεταβεί στην Νέα Υόρκη.

Συμπτωματικά, στις αρχές Μαρτίου, στις 11 του μήνα συγκεκριμένα, μετά την δημοσίευση της πληροφορίας ότι επίκειται η συμφωνία της Γιουνάιτεντ με την ΝΙΚΕ, μία αμερικανική επενδυτική εταιρεία στην Νέα Υόρκη, η Baron Capital που ανήκει σε μια off shore, αγόρασε 9,5 εκατ. μετοχές δηλαδή το 24% των μετοχών της Γιουνάιτεντ που κυκλοφορούσαν στο αμερικανικό χρηματιστήριο αντί του ποσού των 151 εκατ.δολαρίων.

Στην ανακοίνωσή που δημοσιοποίησε η επενδυτική εταιρεία, μετά την αγορά, δικαιολόγησε την κίνησή της, με το σκεπτικό ότι επίκειται η συμφωνία με την ΝΙΚΕ που θα ανεβάσει την αξία της ομάδας. Μετά την αγορά των μετοχών από την Baron, σημειώθηκε άνοδος της τιμής της μετοχής. Λίγες μέρες αργότερα, ένα μεγάλο μέρος των μετοχών της Baron πουλήθηκε με κέρδος και ενάμισι μήνα μετά, ανακοινώθηκε η συμφωνία της Γιουνάιτεντ με την adidas που της αποφέρει 70 εκατομμύρια το χρόνο.

Ο έλεγχος των οικονομικών της ομάδας από ένα πλέγμα κανόνων όπως αυτός του ffp της ΟΥΕΦΑ είναι αδύνατος. Εδώ, δύο χρόνια πριν, η ομάδα Alpha των financial Times που εξετάζει την οικονομική εικόνα των μεγάλων επιχειρήσεων, με τα δαιδαλώδη οικονομικά της Γιουνάιτεντ, σήκωσε ψηλά τα χέρια, πράγμα λογικό μπροστά σε αυτόν τον οικονομικό λαβύρινθο με τις σκοτεινές διαδρομές.

Η Γιουνάιτεντ, από την εποχή της εξαγοράς της από τους Γκλέιζερ, βρίσκεται συνεχώς σε μία από τις 4 πρώτες θέσεις του καταλόγου της Deloitte με τις 20 ομάδες με τα μεγαλύτερα έσοδα και σύμφωνα με την αξιολόγηση του περιοδικού Forbes, η αξία της αποτιμάται στα 2,1 δις εκατ.δολάρια.

Την περασμένη εβδομάδα, η εφημερίδα Guardian αποκάλυψε πως το ΔΣ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, στο οποίο μετέχουν οι Γκλειζερς και τα 6 παιδιά τους, αποφάσισε να πληρώνει ετησίως στα παιδιά των Γκλειζερς 23,9 εκατομμύρια δολάρια, ως μερίσματα του 80% των μετοχών της θυγατρικής της ομάδας, που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και την οποία, φυσικά, ελέγχουν οι Γκλειζερς.

Πάντως, εκείνη την περσινή ιστορία με την Baron, την ψάχνει ο αμερικάνικος ΣΔΟΕ, o IRS που σε συνεργασία με το FBI από το 2009 έψαχνε τις σκοτεινές διαδρομές του μαύρου χρήματος του Μπλατερ και της ΦΙΦΑ.

Από την επιχειρηματική συμπεριφορά των Γκλειζερ μαθαίνουμε δύο βασικά πράγματα. Πώς μιά υγιής επιχείρηση –με τους περιορισμούς που θέτει ο όρος στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον- μπορεί να παράγει κέρδη φούσκας και να συντηρεί ένα παρασιτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα και πώς ο ιδιοκτήτης αυτής της επιχείρησης δεν χρειάζεται να ανησυχεί για το ενδεχόμενο της χρεωκοπίας. Θα χρεοκοπήσει η εταιρεία αλλά δεν θα χρωστά ο ιδιοκτήτης. Λέγεται πως ένας τόσο μεγάλος σύλλογος, όσο η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, δεν είναι δυνατόν να χρεοκοπήσει.

Παραμύθια. Είναι και παραείναι.

Στην οικονομία του σήμερα, μέχρι και τεράστιες τράπεζες τινάζουν τα πέταλα. Η Γιουνάιτεντ, όπως και η συμπολίτισσά της, η Σίτυ, δεν θα πτωχεύσουν όσο εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ιδιοκτητών τους, δηλαδή όσο προσφέρουν φοροαπαλλαγές, χρηματοδότηση και κάλυψη για την προέλευση των κεφαλαίων που διακινούνται, μέσω αυτών.

Και όταν συμβεί το «κακό» την πληρώνουν οι ομάδες, όχι οι ιδιοκτήτες.

ΠΗΓΗ:http://www.sdna.gr/podosfairo/premier-league/article/116637/manu-omada-i-xrimatistiriako-ergaleio-ploytismoy